Mołdawia, Kiszyniów i wino...... Moldavia, Kishinev y vino.

Przekroczyliśmy więc Prut i znaleźliśmy się w Mołdawii...

Cruzamos el río Prut y ya estamos en Moldavia.

Po dwóch godzinach już byliśmy w stolicy, w Kiszyniowie. Autobus mknął po ulicach i wycieczka stała się prawdziwie objazdową...tu to,   tam tamto... miasto okazało sie bardzo socrealistyczne, w latach 1944 -1991 Mołdawia była republiką radziecką i te czasy odcisnęły na Kiszynowie swoje znamię,  wcześniej był  stolicą Besarabii należącej do carskiej Rosji, wtedy powstały konstrukcje charakterystyczne dla XIX wiecznej rosyjskiej architektury.  Był też okres kiedy Mołdawia  należała do Rumunii , w okresie miedzywojennym i w latach 1940- 1944. W czasie drugiej wojny światowej  około 90 procent tamtego miasta zostało zniszczone, dzisiaj Kiszyniów pokazuje charakter  typowo  sowieckiej architektury.
W Mołdawii ścierają się  sympatie prorosyjskie i prorumuńskie.
Zrobiłam zdjęcia co ciekawszych obiektów z pędzącego autobusu, poruszaliśmy się po głównej arterii miasta liczącej  4km dlugosci, kiedyś imienia Lenina a teraz  zwanej Bulwarem Stefana Wielkiego i Świętego.

Przemknęliśmy obok gmachu Teatru Narodowego im. Mihai Eminescu.

Dos horas de viaje y ya estamos en Kishinev, la capital.  El autobus corriendo por las calles y la excursión se tornó de puro mirar por las ventanas de autobus volteando  los ojos a la derecha o a la izquierda... la ciudad se mostró con  una cara de mas puro realismo socialista, en los años 1944-1991 Moldavia pertenecía a la Unión Soviética y este período dejó huellas en la arquitectura de Kishinev, en su historia , en el siglo XIX hubo tiempo que la ciudad fue capital de  Besarabia  gobernada por  Rusia de los zares  y entonces se pobló de construcciones imponentes  de estilo imperial ruso ...hubo otro  momento en su historia cuando Moldavia perteneció a Rumanía, sucedió en el período de Entreguerras y después en  los años 1940 - 1944. Durante segunda Guerra Mundial  aquella ciudad fue destruida en 90%. Así que la apariencia de Kishinev  de hoy se debe a construcciones en tiempos de  postguerra bajo el dominio sovietico . 
En 1991  el pais logró su independencia... sin embargo persisten en Moldavia  simpatias por Rusia  en una parte de la población y en la otra  por  Rumanía.

Tomé fotos de edificios que me parecían interesantes desde autobus, hemos transitado por la principal via de la ciudad de 4km de longitud, El Bulevar de Esteban El Grande y Santo...en tiempos soviéticos llamado Bulevar de Lenín.

 El Teatro Nacional "Mihai Eminescu" fue el primero en la vía.

 Mignęło centrum muzyki kameralnej zwane Organ Hallem czyli salą organową.
 De segundo...El Centro de Música de Cámara llamado Organ Hall.

Ratusz, wybudowany w 1901 roku w stylu eklektycznym z detalami gotyku toskańskiego i renesansu,  pełni od tego czasu niezmiennie swoją  rolę ratuszową. W 1941  wojska radzieckie wysadziły go w powietrze, w 1944 roku został wiernie odbudowany przez władze rumuńskie, by znowu ulec kompletnemu zniszczeniu. W latach 1946-1948 został ponownie odbudowany z zachowaniem jego pierwotnego wyglądu.

El ayuntamiento, construido en el año 1901 en estilo ecléctico, con detalles en gótico toscano y de renacimiento, desde siempre fue sede del gobierno de la ciudad, aun cuando las tropas soviéticas  volaron el edificio en 1941 sin embargo  en 1944 fue reconstruido fielmente  por los rumanos y casi inmediatamente destruido por segunda vez, finalmente en los años 1946 -1948 fue edficado de nuevo y en su original  estilo. Sigue como sede de acaldia.

No... nie wiem co to jest za budynek...
Interesante, pero no se que es?

Soboór Przemienienia Pańskiego  wybudowany w latach 1899-1900, za czasów radzieckich w cerkwi zorganizowano planetrium, dopiero 1992 roku przywrócono  budynkowi funkcję liturgiczną.

Catedral Ortodoxa  de Transfiguración del Señor,  edificada  en los años 1899 - 1900.
En los tiempos de la república  soviética,  socialista,  fue convertida en planetario, en el año 1992 le han regresado su original función.

Narodowe Muzeum Historii Mołdawii...tutaj wyrzucono nas  z autobusu, skończył się objazd, weszliśmy do muzeum by poznać jego zbiory i związane z nimi historie. Bogate, okolo 300 000 w nim eksponatów, obrazuje historię ziemi mołdawskicj od czasów prehistorycznych po dzisiejsze. Przewodniczka muzealna oprowadziła nas po salach  używając języka rosyjskiego. Bardzo mnie ta wizyta podbudowała, zrozumiałam praktycznie wszystko, uznałam,   z niejaką satysfakcją, że rosyjski nie całkiem wywietrzał mi z głowy.
El Museo Nacional de Historia de Moldavia, aqui se terminó nuestro andar en autobus, entramos al museo para conocer  tesoros relacionados con la historia del pais  desde tiempos mas lejanos, prehistoricos hasta tiempos modernos. La persona que nos condujo por las salas del museo habló en ruso, me quedé sorprendida y totalmante satisfecha de mi conocimiento de este idioma, lo estudié en la escuela primaria y secundaria y  permanece en mi mente todavía.
 

Przed muzeum znajduje się kopia wilczycy kapitolińskiej karmiącej Remusa i Romulusa  mająca wskazywać na rzymskie pochodzenie Moldawii. Dacja, historyczna kraina pokrywająca sie mniej wiecej z terenami dzisiejszej Rumunii, znalazła się w zasięgu wpływów rzymskich od 106  do 271 roku. Do dziś istnieją tendencje de lokowania korzeni mołdawskich w rzymskich tradycjach. W Rumunii też się spotykaliśmy  z podobnymi kopiami.

Al frente del museo sorprende la loba capitolina, dando de entender que en pueblo  moldavo permanece el sentir de sus raices romanas. En tiempos de antigua Dacia a la cual pertenecieron  las tierras moldovianas  hubo período de dominio de Roma sobre estos terrenos, fue  en los años 
106 - 271.  
En Rumanía  sucede lo mismo, hemos encontrado las copias le la loba en diferentes ciudades.

Ładny folkowy mural.
Bonito mural  de diseño folclórico.

Kiszyniów jest miastem zdecydwanie zielonym, jest jedną z najbardziej zielonych stolic w Europie.
Kishinev es una de las ciudades capitalinas mas verdes de Europa. 

Łuk Triumfalny wzniesiony  w 1840 roku, w czasach kiedy  Kiszyniów był stolicą Besarabii, jej gubernator uczcił w ten sposób zwycięstwo Rosji nad Turcją Osmańską, niemniej   chodzilo przede wszystkim oto, by wybudowac  strukturę , która by wytrzymała ciężar  ponad 6 tonowego  dzwonu  wykonanego z przetopionych dzial tureckich.

El Arco de Triunfo  fue levantado en el año 1840 en tiempo cuando Kishinev fue la capital de Bessarabia, su gobernador  asi conmemoró la victoria de Rusia sobre Turquía Otomana y a la vez la estructura sirvió como soporte para una enorme campana de mas de 6 toneladas  hecha de  fundición de armamento turco.

Obok łuku znajduje sie Sobór  Narodzenia Pańskiego zbudowany w latach 1830-1836, katedra mołdawskiego Kościoła Prawosławnego.

Al lado del arco triunfal se encuentra la iglesia  de la Natividad de Jesus construida en los años 
1830 -1836, es la catedral de la iglesia ortodoxa moldava.

Obok park katedralny.
Al lado se encuentra el parque catedral

Po przeciwnej stronie bulwaru Stefana Wielkiego , naprzeciw łuku triumfalnego znajduje się olbrzymie gmaszysko rządowe.
Del otro lado del bulevar, al frente del arco de triunfo se impone un gran edificio de gobierno moldavo.

i wreszcie to co lubię najbardziej... czas wolny...
taka sobie scenka  uliczna.

y finalmente lo que me gusta mas...tiempo libre para andar por las calles individualmente. 

Me entrego a observar las calles.

W Rumunii cieżko było o czarną herbatę...byliśmy jej już bardzo spragnieni, więc kiedy zobaczyliśmy tę miłą kawiarnio- herbaciarnię weszliśmy i pozostaliśmy dłuższą chwilę  tracąc cenne minuty wolnego czasu na delektowanie się herbatą.

En Rumanía  no suelen tomar té negro, ya soñamos de tomar una buena taza de preciada bebida, por suerte en Kishinev nos topamos con un salon de te muy tentador, entramos y disfrutamos un largo rato, aún a sabiendas que estamos perdiendo unos minutos de paseo por la ciudad.

Pamiatkowe zdjęcie.
La foto de recuerdo

Buszowanie po bazarku pamiątek,  trochę staroci, trochę przedmiotów pozostałych po radzieckich czasach,  obrazy i ich twórcy pełni  nadziei, ze ktoś się skusi i coś kupi.

Un mercadito de objetos  de recuerdo:  un poco de antiguedades, algo de objetos de tiempos soviéticos, las pinturas  y sus creadores mostrando las caras esperanzadas y deseando que alguien se enamora y compra algo de sus obras.

Lew zdobiący Salę Organową a w tle ratusz.
El orgulloso leon frente de la casa de musica de camara  "Organ Hall."

Różowe dziewczynki  na szkolnym spacerze.
Muchachitas vestidas de rosa en el paseo  escolar.

Mniej różowe dziewczynki wracające ze szkoly.
Swoją droga śliczne te mundurki, te różowe i te szaro-różowe i dziewczynki z zaplecionymi starannie warkoczykami przewiązanymi kokardkami.

Las niñas en vestidos menos  rosadas, regresando  de colegio. 
Me parecen tan bonitas, y las de rosa y  las de gris con rosa, con sus trenzas muy bien hechas adornadas de lacitos.

Zdjęcie rodzinne z Stefanem Wielkim na bulwarze jego imienia.
La foto de familia con Esteban El Grande.

Sobór Przemienienia Pańskiego jeszcze raz ale nie  z pędzacego autokaru..

 Una vez mas la iglesia ortodoxa de la Transfiguración del Señor pero ya no de la ventana del autobus corriendo.

Chcieliśmy sie posilić a tu  taka zachęcająca reklama...zrozumieliśmy ją tak...redukcja o 30%  d..y  o 20:00 tej.
Hemos buscado un restaurante para cenar, este nos llamó la atención por su anuncio...prometía reducir nuestro trasero en 30 % ..hmmm... si se consideraba que el anuncio esta escrito en polaco.

Hotel  w Kiszyniowie,  Hotel Chisinau,  gdzie nocowaliśmy,  i gdzie przenieśliśmy się do czasów głębokiego socjalizmu,  znajduje się na początku bulwaru Stefana Wielkiego, trochę zapuszczony, ale w sumie przestronny i  wygodny.

Nuestro hotel en Kishinev, Hotel Chisinau,  del estilo  socrealista fuerte , se encuentra al inicio del bulevar de Esteban  El Grande, un poco descuidado pero enorme, de grandes cuartos,  altos techos, y sin duda, cómodo.

Nasz wehikuł przed hotelem czeka...

Nuestro vehículo esperandonos.

Hotelowy pan z całkiem pomysłową podlewaczką, godny pochwały  recykling,
El trabajador del  hotel con un rociador para las plantas  muy ingenioso, buen ejemplo de reciclaje de las botellas de plastico.

Spod hotelu, na drugi dzień udajemy się do guinnessowej  atrakcji Mołdawii,  winiarni Milestii Mici.

Salimos del hotel para visitar la bodega Milestii Mici mencionada en el libro de  Guinness,  orgullo de los moldavos.

Same rekordy...1,5 miliona butelek leżakujacych w winiarnianych niszach wzdłuż  korytarzy o długości 55 km wykutych w wapieniu. Korytarze pochodza z carskich czasow  liczą sobie 250 km. W 1969 roku uznano, że wspaniale będa się nadawały do leżakowania mołdawskiego wina.  Korytarzami można poruszać się samochodami, ale w części gdzie magazynuje się wino ruch samochodowy jest zakazany.

Es excepcional esta bodega...1,5 milliones de  botellas colocadas en los nichos a lo largo de  55 km de galerías subterraneas escavadas en piedra caliza.  Los corredores datan de tiempos de los zares rusos, en total largo de las excavaciones llega a los 250 km,  fue en el año 1969 cuando han descubierto que las galerías serán ideales para envejecer el vino . Los corredores subterraneos son tan altos  que permiten tráfico de carros, pero   en los lugares donde envejece vino esto es categoricamente  prohibido.

Po przebyciu korytarzami około 5 km, udaliśmy się na zwiedzanie winiarni.
Hemos hecho cerca de 5km de camino subterraneo montados en unos busitos.

Lata całe leżakowania, co widać  po kurzu pokrywajacym butelki.
Que tiempo este polvo se ocupa de cubrir las botellas?

Można sobie wynająć taką wnękę i przechowywać  w niej wybrane gatunki wina  czekając aż się szlachetnie zestarzeją. W Milestii Mici kilka takich wnęk zostało wynajętych przez Polaków. Oznaczone są specjalnymi tabliczkami z nazwiskiem właściciela i flagą kraju z którego pochodzi.

Existe la posibilidad de alquilar un nicho en los subterraños de la bodega y  envejecer en el sus  botellas selecionadas . En Milestii Mici  hay nichos  de muchos propietarios de diferentes nacionalidades, encontré algunos de Polonia.

Wreszcie nastał 

czas na smakowanie trunków, mołdawska muzyka  i przekąski towarzyszyły tej , dla niektórych niezwykle atrakcyjnej czynności.

Después de mucha teoría sobre como se hace buen vino, llegó el tiempo de disfrute, música, bocadilllos y por supuesto mucho vino.

Zakąski byly wyśmienite, sery, wędliny i wypieki...a wino...nie znam się na winach, nie pijam wina, moja wątroba wina nie znosi, nigdy nie dawała sobie z nim radę. Za to w tych podziemiach wapiennych raczyłam się ochoczo kiełbaskami, szynką, pasztecikami etc...niekoniecznie do tego potrzebna była słynna winiarna ale skoro już to czemu nie.
Los bocadillo fueron de primera, quesos, embutidos, pastelitos...y...y vino, de vino no se mucho, no lo tomo, mi higado no lo soporta, nunca supo como digerirlo, pero en estos subterraneos calizos con entusiasmo me dipuse a deleitarme con las salchichitas, jamones, empanaditas.. no por eso uno visita la bodega pero yo disfruté sin necesidad del vino.

Wracamy do Rumunii, jeszcze jedna kapliczka złapana aparatem z okna autobusu
Regresamos a Rumania , la capillita, una mas por el camino y desde la ventana de autobus.

a to już rumuński widoczek...

y de nuevo entre  los pasajes rumanos....

cdn...continuara
pozdrawiam ...saludos

Klasztor Voronet i inne cuda.....El Monasterio Voronet y otras curiosidades

Następny ranek z przesuwającymi sie, za oknami autobusu, pejzażami...te są bukowińskie

La siguiente mañana, temprano ...mis miradas estan fijadas en los paisajes de Bucovina tras las ventanas del autobus

Będziemy oglądać klasztor w Voronet,  jest jednym ze słynnych rumuńskich klasztorów malowanych,  budowanych przez hospodara mołdawskiego Stefana Wielkiego (1433-1504) po zwycięskich bitwach... a zwycięskich bitew bylo dużo, bo 34  z 36  dokonanych. Ten wzniesiono w  1488 roku w rekordowym czasie bo w ciągu 3 miesięcy i 3 tygodni.

Visitaremos el monasterio de  Voronet, uno de los  monasterios rumanos mas famosos por ser totalmente pintados, construido por el principe de Moldavia, Esteban El Grande (1433-1504) en el año 1488, fue terminado  en tiempo record: tres meses y tres semanas.  El fundador  solía conmemorar las batallas de los cuales salía victorioso construyendo los monasterios,  hubo 34 guerras ganadas de los 36 que ha realizado.

Obronny klasztor Voronet,  z cerkwią  pod wezwaniem św. Jerzego, jest caluśki pokryty  malunkami   zarówno po zewnętrznej jak i po wewnętrznej stronie  murów. Zadaszenie zapewniające cień,  chroniło polichromie przed  niszczącymi zjawiskami klimatycznymi a i dla wiernych  nie mieszczących się w niewielkim wnętrzu cerkiewnym  stanowilo schronienie .

Takie niezwykłe, szczegółowe  malowidła pozwalały niepiśmiennej ludności zaznajomić się z biblijnymi postaciami, zdarzeniami, historiami związanymi z powstaniem monastyru..

El monasterio de Voronet fue rodeado por poderosos muros de defensa,  dentro de ellos se encuentra  la iglesia ortodoxa dedicada a San Jorge, sus paredes internas y externas fueron cubiertas  totalmente  por reveladores frescos que a los creyentes en su mayoria analfabetos contaban las historias de Viejo y Nuevo Testamento, la vida de los santos, relataban los pormenores de la construcción del templo.

Ściana południowa  przedstawia  Drzewo Jessego, drzewo  genealogiczne Chrystusa.
Przeważa kolor niebieski, który zwie sie błekitem Veronet.

La pared del lado sur representa el Arbol  de  Jesé, el arbol genealógico de Cristo.
Predomina el color azul  llamado azul Veronet.

Po jej lewej stronie  znajduje się akatyst,  hymn liturgiczny obrzadku prawosławnego
En el lado izquierdo  se encuentra  acatisto el himno liturgico del rito bizantino
.

Ściana zachodnia zachowała się w najlepszym stanie, przedstawia sceny sądu ostatecznego, bardzo sugestywne.
La pared occidental es la mejor preservada, muestra las escenas del juicio final, muy sugestivas.

Północna ściana jest najbardziej nadszarpnieta zębem czasu
La  pared   norte  es la mas detriorada.

Cerkiew otaczają zabudowania klasztorne.
La iglesia esta rodeada de  las edificaciones conventuales.



W pobliżu cerkwi zawsze jest  gdzie zapalić  świeczki wotywne.
Siempre en las cercanias de las iglesias ortodoxas wse encuentra un lugar  donde los creyentes  prenden las velas pidiendo o agradeciendo favores.

Rodzina

La familia

I znowi pstrykanie przez okna autobusu.
Y sigo tomando fotos a través de la ventana.

Studnie w ozdobnych zadaszeniach, stawiane tuż przy drogach, by każdy spragniony mogł napić się wody.
Los pozos de agua potable muy decorados y techados,  casi siempre fueron construidos  cerca de la calle...asi todos los que sienten sed pueden saciarla. 

Jedziemy do wsi  Cacica.
Nos dirigimos a la aldea Casica.

Jesteśmy...
kościół katolicki z figurą Jana Pawla II.

Llegamos...
La iglesia católica y la figura de Juan Pablo II.

Kopalnia soli
La mina de sal.

Jakieś stare zabudowania administracyjne z pozostałościami dawnej świetności.
Una antigua casa de oficinas  que muestra   mejores tiempos, ya pasados.

To kopalnia soli w Kaczyce, powstala w XVIII wieku. Wieś Kaczyka swoją nazwę zawdzięcza kaczkom, które na tutejszych mokradłach licznie się gnieżdziły w czasach kiedy władze austriackie  zdecydowały  założyć tutaj kopalnię soli i sprowadziły w tym celu  z Bochni i Wieliczki 20 rodzin polskich i 4 ukraińskie. W tym rejonie znajdowały się słone jeziora,  istniała więc nadzieja  dokopania się do złóż  soli.  Obecnie kopalnia ma 3 pokłady, dwa z 500 m trasą turystyczną  i trzeci
gdzie ciągle jeszcze wydobywa się sól.

La  mina de sal nos trajo  a Cacica, fue fundada por los austríacos que gobernaban entonces en la región.  Los lagos salados de la zona hicieron creer que en subterraneo podrá conseguirse sal. Trasladaron 20 familias polacas de la región de Wieliczka i Bochnia, donde hubo la explotación  de sal  desde tiempos de miedioevo y cuatro familias ucranianas,  comenzó la explotación del mineral.
Hoy existen en la mina 3 niveles...dos entregados a las visitas turísticas y tercer, activo, donde se sigue explotando  sal. 

Schodzimy
Bajamos

Kaplica św. Barbary na głebokosci 29 m pod ziemią.
La capilla  de Santa Bárbara  en la profundidad de 29 m por debajo de la superficie.

Jest i malutka kapliczka prawosławna.
Bajo la tierra también se encuentra  una pequeña capillita ortodoxa.

Wychodzę z podziemi na wieś... ładne domki, ciekawa okładzina.
Salgo a la superficie para caminar por la aldea...interesante arquitectura..

Kościół otoczony kwitnącymi łąkami.
La iglesia entre las flores silvestres.

 Jak zwykle  zaglądam do wnętrza kosciola...
 Curioseo en el interior de  la iglesia

  Wśród księży pełniacych rolę proboszcza w kaczykowej parafii,  polskie nazwiska.
Entre los párrocos de Cacica se enucetran muchos con apellidos polacos.

Wychodząc z kościoła zagadał do mnie ten mężczyzna , po polsku...hmmm...byly to polskie słowa ale niewiele z tego co do mnie mówil zrozumiałam.
Al salir de la iglesia me habló este hombre, parecían palabras  en polaco, pero poco entendi, sería un idioma   polaco de tiempos lejanos.

i znowu zdjęcia z pędzacego autokaru
y continúa el mirar a través de las ventanas del bus.

Dojechaliśmy do następnej atrakcji,  monastyru Dragomirna, klasztor jest otoczony potężnymi murami, byl więc obronny, powstal  w pierwszych latach XVII wieku,  jego centrum zajmuje cerkiew pod wezwaniem Ducha Świętego. Mimo swojej imponującej konstrukcji był  zdobywany i plądrowany to przez Kozaków to Tatarów, ale  także były tu  wojska polskie. ostatecznego dzieła dewastacji dokonały jednak wojska austriackie w czasie wojny krymskiej robiąc z monastyru koszary. Dopiero w polowie XX wieku  klasztor został odrestaurowany. W czasie naszej  w nim wizyty odnawiano cerkiew,  nie mogliśmy zajrzeć do jej wnętrza, gdzie znajdują się kolorowe malowidła typowe dla bukowińskich cerkwi. Zewnętrzny wygląd klasztoru jest  wyjatkowo mało barwny.

La siguiente atracción turística...El Monasterio de Drogomirna,   cerrado entre gruesos muros parece una potente fortaleza, sin embargo a lo largo de su historia fue vencido por los cosacos, tártaros, polacos para finalmente caer en las manos de austriacos,  los cuales lo convirtieron en un cuartel militar. Fue en la  mitad del siglo XX cuando fue revitalizado.  Sin embargo cuando lo visitamos  la iglesia seguía en  renovación, no  pudimos ver su interior donde las paredes muestran unas bellas policromías, las paredes exteriores en cambio  son de poco colorido, no son  cubiertas por los frescos como sucede en los  monasterios de Bucovina.

Zdjęcia z autokaru... było już dobrze po poludniu więc czas na zasłużony odpoczynek.
Siguen las fotos desde autobus...fue  muy pasada la tarde, la gente descansaba frente de sus casas.

Na drugi dzień przekraczamy Prut,   rzekę graniczną między Rumunią i Mołdawią. Ale o tym następnym razem.

El otro dia atravesamos Prut, el río fronterizo entre Rumanía y Moldavia. Pero de esto hablaré en otra ocasión.

Pozdrawiam...saludos