niedziela, 16 lipca 2023

Festa de Sao Joao, noc świętojańska w Porto....... La Noche de San Juan en Oporto

''Tym razem musisz zostać w Porto  na festę Sao Joao''  zarządziła moja córka , nie opierałam się , jestem bardzo chętna na uczestniczenie  w  tradycyjnych obrzędach, gdziekolwiek by to było.

W Portugalii  już bawiłam trzy tygodnie, jeszcze tydzień?...chętnie.

Przerywam więc opowieści marokańskie, mam nadzieję wrócić do nich, tym bardziej, że jest w nich najlepsza dla mnie część...Sahara i wielbłądy.


     Świętowanie przesilenia letniego w nocy z  23 na 24 czerwca to , odważę się stwierdzić,  najpiękniejsza i najważniejsza celebracja w Portugalii, obchodzona jeszcze za czasów pogańskich jako święto płodności i  obfitości plonów,  celebracje miały wspomóc słońcu   w  wysiłku na  realizację  najdłuższego dnia w roku ,  potem kościół katolicki zaadoptował to święto jaki dzień św. Jana, do dzisiaj na całym świecie obchodzi się  przesilenie letnie  bardziej lub mniej religijnie

W Porto ma charakter wyjątkowy, przygotowuje  i czeka się na ten dzień  na kilka tygodni przed, ta festa jest ważniejsza od celebracji nowego roku.  przystraja się ulice , wiesza  iluminacje,  wszędzie stawia się doniczki z miniaturowymi  bazyliami,  w doniczki wtyka proporczyki z wierszykami często traktującymi o miłości...piecze ciasta, łowi  sardynki w ilościach nie do ogarnięcia by je potem piec i delektować się nimi i  te zdumiewające młotki,  zastąpiły one dawniejsze   długie łodygi porów czy kwitnących czosnków, plastikowymi młotkami  uderza się w głowy  napotkanych zabawowiczów.

Kilka dni wcześniej zamieszkaliśmy w niedalekiej od Porto  Vila do Conde... tam też  już było bardzo świątecznie, wszędzie motyw manjerico czyli miniaturowej bazylii - bazylii greckiej, uważanej w Portugalii za roślinkę dla zakochanych, kiedyś zakochany chłopak darował ją swojej dziewczynie a ona starała się chuchać na nią  przez  rok by zasłużyć na nową a jest to roślinka nadzwyczaj delikatna i trudna do utrzymania..

''Esta vez tienes que quedar una semana mas para participar en la fiesta de San Juan'' dijo mi hija después de tres semanas. de estar en Portugal...no tuvo que repetir dos veces,  claro que quedaré,  me encantan las fiestas tradicionales, los disfruto enormemente.

Por lo tanto hago pausa en los relatos sobre el viaje a Marruecos, espero regresar  al tema después.

Solsticio de verano suele ser celebrado en mundo entero, tiene raices paganas,  fue una fiesta  de la luz,  fertilidad, en espera de buenas cosechas., fue adaptada por la iglesia católica como el día de San Juan.

En Porto su celebración es extrordinaria, me atrevo decir que es la mejor  del año, las  preparaciones comienzan unas semanas antes,, las calles se adornan, aparecen lindas iluminaciones, por donde uno pasa huelen las maticas de albahaca  acompañadas de versos con frecuencia alusivas al amor  

Unos días antes estuve en Vila do Conde, cercana a Porto, alli  todo indicaba, que la fiesta es muy esperada por sus habitantes., paseé por la calles ya iluminadas   , todo auguraba una buena celebración.

 




Niezliczone ilości manjerico, wszyscy  ozdabiają nimi  swoje domy.
Las plantas  de albahaca , símbolo de la fiesta, imposible no llevarse  a la casa algunas.



W oknach też jest świątecznie.
Las vetanas adornadas.


Spotkałam w Vila do Conde coś w rodzaju szopki .
En Vila do Conde encontré una presentación dedicada a San Juan parecida a los nacimientos  realizados durante los festejos de la navidad..


ale najpiękniej  bawią się w Porto... zaczyna się 23 czerwca. po południu, najpierw  kupuje się ten młotek, uderzając nim w głowy spotykanych ludzi wydaje on piszczący dźwięk... te odgłosy młotkowe rozlegają się w całym mieście.
Pero la mejor fiesta es la del Porto... 23 de junio por la tarde comienzan las celebraciones, obligatoriamente hay que comprar el martillo de plástico, con el cual se golpea las cabezas de todos que se  atraviesan en el camino .. 




 Muzyka rozbrzmiewa wszędzie.
Música suena en cada rincón de la ciudad .


Policja zamyka dla ruchu praktycznie  całą centralną część miasta.
La policía cierra  el tráfico en el centro de la ciudad.


Miasto zostaje oddane ludziom, zaczyna się świętowanie, dymy i zapachy na ulicach , to grillowane sardynki,    pieczone wszędzie, często na  improwizowanych paleniskach.
La gente se adueña de los espacios citadinos, huelen las sardinas a la brasa, el olor a pescado  abre el apetito de los transeuntes.


Młotki obecne nawet na biesiadnych stołach. 
Los martillos fingen de centros de mesa.



Jeszcze wcześnie ale ulice już czekają.
Las calles  decoradas con los banderines de colores esperaban a los participantes de la fiesta.


Sardynki też.
Preparadas las sardinas .


I zaczęło się.
Comenzó...



Katharsis młotkowa.
A martillar!!!





Trzeba było przyklęknąć by ta malutka mogła uderzyć w moją głowę.
Tuvé que agacharme para que esta niña golpeara mi cabeza. 



To te łodygi, rzadko ale jeszcze można było znaleźć osoby sprzedające te roślinki.
En el pasado en lugar de los martillos se usaban las flores de ajo , todavia  pude ver algunas personas  vendíendolas,.



Ta pani, pewnie żona rybaka,  sprzedała już wszystkie sardynki, zaczęła  więc sprzedawać młotki a głośna muzyka  poderwała ją do tańca z przygodnym fiestowiczem.

La señora después de vender  todas sus sardinas siguió ofreciendo los martillos  y como en el ambiente sonaba la música  lo hizo bailando.



Sardynkowe dymy.
Humo , brasas y olor a pescado por todas partes,



Na drugim brzegu rzeki też się działo, moja córka nie odważyła się tam mnie zaprowadzić bo tłumy są ta duże, że powrót  przez Most Luisa I  robi się praktycznie niemożliwy, podobno kiedyś , w którąś noc świętojańską, przeszła na drugi brzeg i  przedzierała się przez most  1,5 godziny.
En  Vila Nova de Gaia,  del otro lado del rio, los festejos fueron igualmente  multitudinarios, mi hija no se atrevió atravesar  el  puente Luis I recordando que lo hizo una vez  y el regreso a Ribeira  le tomó  casi dos horas ,    abrirse el paso entre  tanta  gente fue una verdadera proeza.


 A więc zostałyśmy po stronie Ribeiry
Quedamos del lado de Ribeira.


Na ulicach te ruszty z sardynkami.
Las sardinas  por todas partes, en cada calle.


















Zapadł zmrok i  nastał tak  bardzo oczekiwany czas  puszczania  lampionów, unosiły się ku niebu z życzeniami i marzeniami  tych , którzy te lampiony przytaszczyli.

Anocheció, llegó el tiempo muy esperado de  los globos ...cada globo cargado de deseos, sueños y anhelos  de la gente que los  soltaba al cielo..










A o północy, też bardzo oczekiwany, pokaz sztucznych ogni puszczanych  z Mostu Luisa I... oglądałam je już z domu,  robiłam zdjęcia patrząc w ekran telewizyjny, musiałyśmy wracać bo mała Fofi  po  6 godzinach włóczenia się po mieście była bardzo zmęczona, kiedy w końcu dotarłyśmy do samochodu natychmiast padła, zasnęła w oka mgnieniu, zachowała się bardzo dzielnie i solidnie waliła w głowy wszystkich, którzy jej stanęli na drodze a oni nie pozostawali jej dłużni.
Ja też dostałam swoje, byłabym mocno zawiedziona, gdybym była niezauważalna dla młotkowiczów.

En medianoche desde el puente Luis I  comenzó es espectáculo de fuegos artficiales, pero nosotros después de 6 horas de caminar por la ciudad sentimos que Fofi, mi nieta, estaba muy cansada, tuvimos que regresar a casa, Fofi quedó dormida  al montarse al carro...fue muy valiente caminando tanto, gastando su energías en golpear a todos que se le atravesaron  en el camino. Los fuegos artificiales disfruté viendo la televisión y las fotos tomé  de la pantalla..









 
Na drugi dzień na obiad były  oczywiście sardynki i to w pobliżu plaży atlantyckiej. 
El día siguiente - el almuerzo , por supuesto las sardinas en brasa.


Natychmiast pojawiały się mewy na ulicach gdzie  grillowano rybki i  oczywiście usiłowały uczestniczyć w uczcie.
Los restaurantes que preparaban las sardinas en la calle enfrentaban unos verdaderos asaltos de las gaviotas ...


Przemiłe święto , chyba najpiękniejsze jakie dane mi było przeżyć.

Sin duda alguna una increible fiesta, creo, que la mejor que he vivido hasta ahora...

Pozdrawiam y saludos